چاقی یک بیماری پیچیده و به عبارتی همان مقدار چربی بیش از حد بدن است. چاقی فقط مسئله زیبایی نیست؛ بلکه مشکلی پزشکی است که خطر ابتلا به سایر بیماری ها مانند بیماری های قلبی، دیابت، فشار خون و برخی از سرطان ها را افزایش می دهد.

 

فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی، داروها و جراحی از جمله مهمترین روش‌های درمان چاقی به شمار می روند.

متخصصان تغذیه و رژیم درمانی رژیم غذایی مناسب و تحرک بدنی را بهترین و مناسب ترین راه برای کاهش و حتی افزایش وزن، می دانند. این دستورالعمل نه تنها سلامت فرد را تضمین می کند بلکه سبب تعدیل وزن نیز خواهد شد. اما همان طور که می دانید این روزها، بازار داروها و مکمل های چاقی و لاغری داغ تر از قبل است و تبلیغات گسترده ای در این زمینه انجام می شود. همچنین این داروها با نام داروی چاقی/لاغری گیاهی در عطاری ها، آرایشگاه ها، فروشگاه های آرایشی بهداشتی به فروش می رسند و طرفداران زیادی دارند.

درمورد اثرات این داروها اخبار ضد و نقیض بسیاری وجود دارد. سایت های تبلیغاتی، از اثرات مفید این داروها و کاهش وزن بدون تحمل گرسنگی صحبت می کنند اما تحقیقات پزشکی و بررسی های آماری افرادی که اینگونه داروها را مصرف کرده اند؛ نشان می دهد، این داروها یا بی اثر هستند یا اثر آنها بسیار کوتاه مدت است و با ادامه یافتن مصرف داروها، روند کاهش وزن کند می شود و به دنبال قطع مصرف دارو، وزن شخص به حالت اولیه باز می گردد.

همچنین تحقیقات انجام شده در خصوص میزان ایمنی، عوارض و مرگ و میر این داروها، ناشناخته مانده و اثبات ‌نشده است.

در بسیاری از افراد عوارض جانبی پس از مصرف دارو بروز می کند و گاهی آنقدر شدید است که می توان گفت، دارو به جای اینکه بیماری چاقی را درمان کند، بیماری های دیگری را نیز به وجود می آورد. بعضی از این داروها حاوی مواد روان گردان می‌باشند و چون به صورت غیر قانونی تهیه می‌شوند از روی بسته بندی نیز قابل تشخیص نیستند.

با این حال با توجه به اینکه مکمل و دارو درمانی به عنوان یکی از راهکارهای کاهش وزن برای درمان چاقی معرفی شده و گرایش مردم به مصرف این داروها رو به افزایش است به منظور حفظ سلامت افراد، در مورد دارودرمانی چاقی موارد زیر می بایست مد نظر قرار داده شود:

1) داروهای ضد چاقی باید تحت نظارت مداوم پزشک استفاده شوند.

2) پزشک یا متخصص تغذیه نوع درمان و داروی متناسب با شرایط بیمار را برای درمان چاقی انتخاب می کند. بنابراین افراد می بایست از خرید و مصرف داروهایی که اطرافیان آن را پیشنهاد می دهند جدا پرهیز نمایند، چراکه مکانیسم بدن افراد مختلف متفاوت است و آن دارو ممکن است هیچ کمکی به فرد نکند.

3) در صورت تجویز مکمل یا داروی کاهش وزن توسط پزشک یا متخصص تغذیه، دارو یا مکمل تجویز شده بایستی فقط از داروخانه‌های معتبر تهیه شود و حتما دارای مجوز وزارت بهداشت باشد.

4) عطاری ها، آرایشگاه ها و فروشگاه های آرایشی بهداشتی مجاز به فروش هیچ نوع دارویی، اعم از قرص ها و کپسول های لاغری و چاقی نیستند و افراد می توانند در صورت مشاهده ی توزیع این مکمل ها در این اماکن، مراتب را جهت پیگیری به شماره 190 اطلاع دهند.

5) درمان دارویی در محدوده ی زمانی مشخصی انجام می شود و درمان طولانی مدت دارویی در چاقی عوارض جبران ناپذیری را در فرد بر جای خواهد گذاشت.

با توجه به اینکه بر اساس مطالعات انجام شده حداکثر میزان اثربخشی داروها و مکمل های کاهش وزن 10 درصد گزارش شده و این داروها چاقی را درمان نمی کنند دارودرمانی، در صورت توصیه و تجویز، باید به‌عنوان یک درمان کمکی، یعنی فقط بخشی از یک برنامه درمانی جامع شامل رفتار درمانی، رژیم غذایی و فعالیت بدنی در نظر گرفته شود، زیرا استفاده از دارو و مکمل بدون چنین تغییراتی عموماً بی اثر است.

مریم جلوداری، کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان سپیدان